Congres Kirchheiner-leerstoel Ombudsman & Rechtsstaat

Over het congres

De rechtsstaat staat vanwege onder meer de Toeslagenaffaire meer dan ooit in de belangstelling. Na de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023 is in de kabinetsformatie uitvoerig over de rechtsstaat gesproken. En het einde van het debat is nog niet in zicht. De komende periode zal in het teken staan van het rapport van de Staatscommissie rechtsstaat en de uitvoering van haar aanbevelingen. 

In het actuele rechtsstaatdebat speelt het ombudsinstituut een centrale rol. De Nationale ombudsman signaleerde in 2017 de problemen in de uitvoering van de kinderopvangtoeslag. Met zijn rapport is lang niets gebeurd. Waarom dat zo is, is niet duidelijk geworden. Wel heeft het toenmalige kabinet in reactie op het rapport ‘Ongekend onrecht’ nog eens onderstreept dat de ombudsman bij uitstek de instantie is die burgers kunnen benaderen als zij in de uitvoering klem komen te zitten. Het kabinet duidde de Nationale ombudsman als een ‘‘veiligheidsslot’’ voor burgers in zeer schrijnende situaties.

Deze laatste omschrijving is illustratief voor de transformatie die het ambt van Nationale ombudsman sinds de oprichting in 1981 heeft ondergaan. In de beginperiode hield hij zich vrijwel uitsluitend bezig met de behandeling van klachten over bestuursorganen. Anno 2024 omvat zijn taak veel meer dan dat. Naast behandeling van klachten in concrete zaken – de grondwettelijke kerntaak– is de Ombudsman zich in toenemende mate gaan toeleggen op het uit eigen beweging signaleren en agenderen van structurele problemen in de uitvoering. De Ombudsman is op deze wijze gaan fungeren als intermediair tussen de overheid en de samenleving en poogt op die wijze bij te dragen aan het herstel van het vertrouwen in de overheid.

In het congres staat de vraag centraal in hoeverre de Nationale ombudsman wettelijk en praktisch voldoende effectief is toegerust om zijn taken uit te voeren. Kan de ombudsman wel een veiligheidsslot vormen voor burgers in zeer schrijnende situaties? Daartoe wordt, in samenhang met het rapport van de Staatscommissie rechtsstaat, aandacht besteed aan de positie van de Nationale ombudsman in het Nederlandse staatsbestel en zijn verhouding tot de staatsmachten (wetgever, bestuur en rechter) en de andere Hoge Colleges van Staat. Daarnaast zullen meer operationele vraagstukken en knelpunten aan de orde komen waar de ombudsman in de dagelijkse praktijk mee te maken heeft. Ook het perspectief van lokale ombudslieden zal aan bod komen.

(Hoofd)docent(en)

prof. Luc Verheij, Hoogleraar staats- en bestuursrecht Universiteit Leiden

Mr. Fatma Capkurt, Docent Universiteit Leiden
 

Doelgroep
Juristen, ombudslieden, ambtenaren, wetenschappers, bestuurders.


Mogelijkheden onderwijs op afstand   
Bij dit congres is deelnemen op afstand helaas niet mogelijk.

Heeft u nog vragen?
Wij beantwoorden ze graag.

Per mail: events@law.leidenuniv.nl
Telefonisch: 071 527 8666
Alle contactgegevens

Zie ook: paoleiden.nl/veelgestelde-vragen
 

Congres Rechtsstaat & Ombudsman
Donderdag 29 augustus 2024

Kamerlingh Onnes Gebouw

Steenschuur 25, 2311 ES LEIDEN

Gratis 
Inclusief receptie